Nieuws

Verenigd Koninkrijk
Donderdag, 30 oktober '25 via Railtech

Dienstverlening
107
Webmaster

De beslissing is er eindelijk… De Britse spoorwegregulator heeft Virgin Trains toegang verleend tot het Temple Mills depot in Londen, een cruciale stap in het doorbreken van Eurostar’s 30-jarige monopolie op diensten via de Kanaaltunnel. De goedkeuring van Virgin’s bod, dat als het meest financieel en operationeel haalbare werd beschouwd, betekent dat het nu groen licht heeft om concurrerende diensten naar het Europese vasteland te lanceren, met een verwachte start in 2030.

Na maanden van geruzie en aanmatiging door de Kanaal Tunnel hoopvolle partijen, heeft het Britse Office of Rail and Road (ORR) besloten om Virgin Trains’ aanvraag voor toegang tot de Temple Mills remise goed te keuren, waarmee in wezen het monopolie van Eurostar op de diensten in de Kanaaltunnel wordt doorbroken, dat al bestaat sinds de opening van de tunnel in 1994.

Het is een cruciaal moment voor de internationale spoorwegen en opent de deur voor nieuwe concurrentie tussen Londen en het Europese vasteland. Virgin is van plan om in 2030 van start te gaan en mogelijk diensten aan te bieden naar Parijs, Brussel en Amsterdam. Eurostar beweerde dat Temple Mills – het enige Britse depot dat hogesnelheidstreinen over het Kanaal kan onderhouden – al op volle capaciteit zat. Ondertussen hadden verschillende bedrijven, waaronder het Italiaanse FS en het Britse Gemini Trains, een aanvraag ingediend om soortgelijke diensten te starten door de tunnel. De uitspraak van donderdag betekent in wezen dat de ORR zowel de bewering van Eurostar als de biedingen van de andere potentiële rivalen heeft verworpen.

“De beslissing van de ORR is de juiste voor consumenten,” zei Sir Richard Branson, oprichter van de Virgin Group: “Het is tijd om een einde te maken aan dit 30 jaar durende monopolie en wat magie van Virgin naar de Kanaalroute te brengen.”

Waarom Virgin won
Virgin heeft het zeer omstreden bod voor toegang tot Temple Mills, de belangrijkste frontlinie bij de lancering van diensten in de Kanaaltunnel, blijkbaar gewonnen omdat haar voorstel “financieel en operationeel robuuster was dan dat van andere aanvragers en het duidelijk bewijs leverde van de steun van investeerders”, aldus de ORR.

Virgin had een kapitaalinvesteringvan ongeveer 700 miljoen pond voorgesteld, met een structuur die de onderneming opsplitst in een exploitatiemaatschappij en een bedrijf dat rollend materieel bezit; het bedrijf van Branson zou een belang van 50% nemen naast twee niet nader genoemde aandeelhouders. Het bedrijf heeft onlangs ook een “bindende” overeenkomst gesloten met de Franse fabrikant Alstom voor 12 hogesnelheidstreinen van het type Avelia Stream met één dek voor de route.

Het onderhoudsdepot in Temple Mills is de enige faciliteit in het Verenigd Koninkrijk die treinen in Europese stijl kan verwerken. © ORR
ORR voegde in een brief aan de exploitanten toe dat het de aanvraag van Virgin “duidelijk, gedetailleerd en op bewijs gebaseerd” vond en dat het diensten voorstelde die werden gezien als “de grootste potentiële economische en sociale voordelen”. Virgin heeft 40 dagelijkse retourdiensten op het Kanaal gepland, wat zou betekenen dat er 20.000 stoelen per dag worden aangeboden. Er is blijkbaar ook rekening gehouden met de belangen van belanghebbenden bij het bevorderen van concurrentie op de zeer winstgevende route.

“Virgin heeft talrijke brieven van steun en in principe toezeggingen van verschillende belangrijke potentiële investeerders verstrekt,” zei de ORR, die gesteund werd door sterke steun van belanghebbenden, met name van de Britse minister van Spoorwegen Lord Peter Hendy. De ORR voegde eraan toe dat het voorstel van het bedrijf goed paste binnen de beschikbare ruimte in Temple Mills, en had er het volste vertrouwen in dat het bedrijf zijn plannen op tijd zou realiseren. “Na ook de groeiplannen van Eurostar in overweging te hebben genomen, is de toezichthouder van mening dat Virgin Trains de beste vooruitzichten heeft om de capaciteit in Temple Mills optimaal te benutten,” zei de toezichthouder.

Waarom de andere biedingen mislukten
Wat betreft de reden waarom de aanvragen van de andere exploitanten werden afgewezen, wees de ORR op problemen met de kosten, het rollend materieel en de operationele plannen. De Britse toezichthouder zei bijvoorbeeld dat een groot deel van de aanvraag van Trenitalia was bewerkt, waardoor het moeilijk was om de financiële en operationele risico’s te beoordelen. De Italiaanse staatsgesteunde exploitant had ook “de kwestie van de lengte van de voorgestelde treinen niet aangepakt”, waarbij de Frecciarossa 1000 eenheden, indien gekoppeld, de 400 m lengte die beschikbaar is in de Temple Mills remise overschreden. De ORR zei dat het gebrek aan duidelijkheid over hoe dit probleem zou worden opgelost, in combinatie met beperkte details over de periodiciteit van het onderhoud en hoe zwaar onderhoud zou worden uitgevoerd, tot bezorgdheid leidde over de levensvatbaarheid van de plannen van Trenitalia.

Wat Gemini betreft, beschreef de ORR het plan als “te speculatief”, wijzend op het onvermogen om de kosten van het voorstel, dat onder meer het gebruik van Stratford International in Londen als vertrekpunt voor de activiteiten omvatte, volledig te berekenen. Ondanks de voorspelling van de hoogste passagiersvraag en gemiddelde opbrengst, was de ORR bezorgd over de kosten van de herontwikkeling van dat station. De ORR deelde hetzelfde probleem met FS over de lengte van de voorgestelde treinen, die gebaseerd zouden zijn op het Siemens Velaro platform.

Wat gebeurt er nu?
Hoewel Virgin nu toegang heeft tot Temple Mills, moeten er nog verschillende stappen worden genomen voordat de diensten daadwerkelijk kunnen beginnen in de Kanaaltunnel. Virgin zal eerst commerciële overeenkomsten moeten sluiten met een vijandige Eurostar, inclusief toegangsgelden, onderhoudsafspraken en dienstregelingen. Daarna moet het de financiering, toegang tot het spoor en veiligheidsgoedkeuringen van zowel de Britse als de EU-autoriteiten veiligstellen. Dan is er nog de kwestie van het wachten op een gloednieuwe vloot van Alstom-treinen, wat allemaal betekent dat het nog minstens vijf jaar duurt voordat de diensten van start kunnen gaan.

Sommige regionale belanghebbenden in Kent zullen waarschijnlijk teleurgesteld zijn over de beslissing van de ORR; zowel Trenitalia als Gemini hadden plannen om stations als Ebbsfleet en Ashford in Kent aan te doen, wat Virgin heeft genoemd, maar het is duidelijk geen prioriteit voor het bedrijf van Branson. Ondertussen kan de ambitieuze onderneming om tegen 2030 uit te breiden naar Duitsland en Zwitserland ook te maken krijgen met grote tegenslagen. Zoals onafhankelijk spoorcommentator Jon Worth opmerkt, zijn de geplande Avelia Stream treinen mogelijk niet compatibel met de 15kV elektrificatiesystemen die in deze landen worden gebruikt, wat directe diensten naar deze bestemmingen zou belemmeren.

Eurostar zal waarschijnlijk ook niet blij zijn. Eurostar heeft pas onlangs haar eigen concrete uitbreidingsplannen aangekondigd, waarbij ze 2 miljard euro heeft toegezegd voor een nieuwe vloot van dubbeldekstreinen met de Avelia Horizon, naast een grote investering in het Temple Mills-depot om toekomstige groei te ondersteunen; in wezen lijkt het erop dat Eurostar niet van plan is om haar dominante positie langs het Kanaal op te geven. De uitspraak van de ORR betekent echter wel een belangrijke verschuiving in het internationale treinverkeer voor Noordwest-Europa, nu Virgin de eerste horde voor concurrentie in de Kanaaltunnel heeft genomen.