Nieuws
Pakketjes vervoeren met gewone trein: eerste pilot mogelijk tussen Rotterdam en Amsterdam
Nederland
Maandag, 25 maart '24 via PZC
Andere
246
Webmaster
Het lijkt zo logisch: nu treinen buiten de spits meer leeg dan vol rijden, bieden lege coupés kansen voor goederenvervoer. Veel grote stations staan bovendien midden in de stad. Aangezien steeds meer steden het centrum autoluw maken, kan de bevoorrading van winkels per gewone trein gebeuren.
De onderzoekers van TU Delft, TNO en RoyalHaskoningDHV zijn in elk geval enthousiast. Zij verkenden de mogelijkheid in opdracht van het ministerie van Infrastructuur & Waterstaat. Dat gebeurde na een motie uit 2021 van Kamerleden Mustafa Amhaouch (CDA) en Erik Ziengs (VVD).
Uiteraard gaat het vooral om lichte goederen zoals post, pakjes, pakketten, voedingswaren en winkelinventaris. Dagelijks kunnen er tot wel 15.500 volle vrachtwagenladingen per trein worden vervoerd, becijferden de onderzoekers. De goederen kunnen in zogenaamde cargopods worden vervoerd: kleine, handzame karretjes.
Een eerste pilot is op korte termijn mogelijk op de route tussen Rotterdam, Gouda, Woerden, Breukelen en Amsterdam. Vlak langs de route, in Waddinxveen, staat namelijk een distributiecentrum dat treinen kan bevoorraden. Vanuit dat distributiecentrum is het mogelijk om diverse ketens op de genoemde stations te bevoorraden, denk aan de Julia’s, Kiosk en Smullers.
Gelijkvloerse instap
Wijnand Veeneman, onderzoeker openbaar vervoer aan de TU Delft en medeverantwoordelijk voor het rapport, ziet grote mogelijkheden. Treinen rijden de hele dag door en de dienstregeling is grotendeels betrouwbaar, stelt hij. ,,Als je lege treinen kunt inzetten voor goederenvervoer zijn er minder vrachtwagens nodig. Zo ontlast je de binnenstad en snelwegen, terwijl NS extra kan verdienen aan treinen die niet gevuld zijn.” Lange tijd was het devies om vooral wegen te verbreden of aan te leggen. ,,Beter is om eerst te kijken naar wat je hebt en de bestaande infrastructuur beter te benutten.”
Wat meehelpt, is dat alle treinen op termijn een gelijkvloerse instap krijgen voor mensen met een rolstoel of kinderwagen. Sprinters kennen zo’n instap al, net als de nieuwe intercity ‘wesp’ waar de NS de komende jaren 112 stuks van in gebruik neemt.
Toch zitten er volgens expert Veeneman nog genoeg haken en ogen aan goederenvervoer per gewone trein. ,,Passagiers mogen niet te veel gehinderd worden.” Stations moeten verder aangepast worden: de karretjes dienen op een rustige plek op het perron in- en uitgeladen te worden. In praktijk is dat voor- of achteraan. Ook dienen ze onbeheerd ergens vastgezet te kunnen worden of met camera’s te worden bewaakt.
De goederen moeten verder snel het perron af kunnen. Dat zal vaak met de personenlift moeten, de meeste stations bezitten geen goederenlift. Personenliften worden weliswaar door slechts 1 procent van de reizigers gebruikt, ze dienen wél permanent beschikbaar te zijn voor mensen die niet of slecht ter been zijn.
NS zegt geen nee
NS spreekt desgevraagd van ‘een interessante gedachte’, maar heeft tegelijk veel vragen. ,,NS is er allereerst voor de reiziger en die mag nooit nadeel ondervinden als in de toekomst ook pakketjes in de trein worden mee-vervoerd”, stelt woordvoerder Erik Kroeze. Hij wijst erop dat dit pas een eerste verkennend onderzoek betreft. ,,Juist de impact op betrouwbaarheid, stiptheid en veiligheid voor de reiziger moet volgens de onderzoekers nog worden onderzocht. Daar zit voor NS de essentie.”
Uiteindelijk zal het goederenvervoer in gewone intercity’s alleen lukken als alle belanghebbenden de handen ineenslaan, verwacht expert Veeneman: NS, ProRail, gemeenten, winkels en logistieke bedrijven.
Ritzen Koeriers en postwagons
Het idee om de gewone trein voor post en goederenvervoer te gebruiken is niet nieuw. Zo startte prins Bernhard met twee studievrienden in 1990 Ritzen Koeriers. De koeriersdienst, genoemd naar toenmalig onderwijsminister Jo Ritzen, liet studenten met hun gratis ov-kaart pakjes bezorgen met het openbaar vervoer.
Veel eerder ging de post in de 19de eeuw mee met reguliere treinen. Meestal werden kaarten en brieven op treinstations in- en uitgeladen. Een deel van de treinen had een ‘postzakvanginrichting’. Langs het spoor stond dan een paal met een haak, waaraan de postbeambte zakken post hing. Reed de trein langs, dan werd de zak van de haak afgetrokken met een net dat aan de trein vastzat. Zo hoefde de trein niet te stoppen. Later kwamen er speciale postwagons. Pas in de jaren 50 van vorige eeuw werd het postvervoer losgekoppeld van passagiersvervoer en kwamen er speciale posttreinen. Eind jaren 90 verdwenen ook de posttreinen.
Reacties